Amper drie maanden oud kreeg Enid kinkhoest. Het werd zo erg dat de dokter vreesde dat ze de volgende dag niet zou halen. Haar vader wiegde haar de hele nacht in zijn armen en Enid overleefde de ziekte. Later hebben ze allebei lang gedacht dat daarom de band tussen vader en dochter zo stevig werd.
De familie van haar vaders kant was erg artistiek; een zuster van hem was pianiste en het was haar vaders bedoeling dat Enid dat ook zou worden. Haar moeder was het daar helemaal niet mee eens; meisjes waren voorbestemd om een dienstbaar leven te leiden; dienstmeid worden, trouwen en kinderen krijgen. Boeken en muziek interesseerden haar niet. Enid kon niet goed met haar moeder opschieten. Maar haar vader ontfermde zich over haar en vanaf haar zesde jaar ging hij vaak met haar wandelen en leerde haar van alles over planten en dieren, muziek en literatuur. Intussen verhuisden ze enkele malen en kwamen tenslotte terecht in Beckenham, in zuidoost-Londen. Daar ging ze van 1907 tot 1915 naar St. Christophers School for girls. Enid was erg gehecht geraakt aan haar vader en het was dan ook een enorme schok, toen hij en haar moeder uit elkaar gingen. Dat gebeurde in 1910, toen ze 13 jaar was. Haar vader verhuisde en zodoende kon Enid niet meer over haar favoriete onderwerpen praten.
Bovendien mocht ze van haar moeder met niemand over de scheiding praten; in die Edwardiaanse tijd was de 'schone schijn' erg belangrijk en het bekend worden van de affaire zou een schandaal veroorzaken. Enid vluchtte in haar fantasiewereld en vertelde dat haar vader op reis was. Ook haar verhalen over kunst, de natuur, muziek en al die andere prachtige dingen kwamen in haar fantasie terecht. Daarom begon ze veel te schrijven en ze hield ook een dagboek bij. Later zullen we zien, dat de schok niet alleen psychische gevolgen had.
Samen met 2 vriendinnen richtte ze een tijdschrift op, dat ze D.A.B. noemden; de naam is samengesteld uit hun eigen namen: Mirabel Davis, Mary Attenborough en Enid Blyton. Er stonden meestal korte verhalen van Enid in, gedichten van Mirabel en tekeningen van Mary.
Toen ze 19 was, kwam Enid erachter dat ze helemaal geen pianiste wilde worden. Ze had ontdekt dat kinderen aan haar lippen hingen als ze verhalen vertelde. Dus ging ze voor onderwijzeres studeren. Ze werkte na die studie ook inderdaad twee jaar op een jongensschool, en daarna woonde ze nog vier jaar als goevernante bij een gezin in Surbiton, Zuid-Londen. Haar eerste boek, de dichtbundel "Child Whispers", kwam uit in 1922. Op 11 augustus 1997 werd op het huis in Surbiton een plaquette onthuld met het opschrift "Enid Blyton 1897-1968. Children's Writer, lived here, 1920-1924".
In '24 verdiende ze voldoende om haar baan als goevernante op te kunnen geven.
In augustus 1924 trouwde ze met Hugh Pollock; hij was haar redakteur bij de uitgeverij Newnes, die een deel van haar werk uitgaf. Ze woonden eerst in een flat in de Londense wijk Chelsea, maar allebei hielden ze zo van de natuur, dat ze zich al snel beklemd voelden in de grote drukke stad. Ze verlangden naar het buitenleven, en in 1926 vonden ze een landelijk huisje in Beckenham, toen nog een rustig plaatsje aan de rand van Londen. Ze noemden hun stekje Elfin Cottage (Elfenhuisje). Er volgden een tiental idyllische jaren voor Enid. Ze schreef, naast haar eigen boeken, ook veel artikelen over dieren en planten voor allerlei bladen, en was ze redakteur van drie delen van "Teacher's Treasury", een onderwijs-blad. Ook haar hond Bobs was vaak onderwerp van haar artikelen. Ze schreef zelfs artikelen die zogenaamd door Bobs geschreven waren; later zijn ze in boekvorm uitgegeven. Ze verdiende in 1926 ongeveer 1200 pond (nu zou dat 50.000 pond zijn), en dat was meer dan Hugh op zijn werk verdiende. Je kunt dus wel stellen dat ze een zelfstandig leven kon leiden, en dat deed ze in feite ook, omdat Hugh de hele dag op kantoor was.
Hoewel haar moeder nog steeds in Beckenham woonde, slechts op een paar kilometers afstand van Elfin Cottage, is het niet bekend ze elkaar ooit hebben opgezocht in die periode.
In het onderwijs-tijdschrift "Teacher's World", uitgegeven door Newnes, kreeg ze een vaste column en in het nummer van 26 oktober 1926 kwam er een uitgebreid interview met haar in voor. De vragensteller was... Hugh Pollock. De laatste vraag van het interview had hij altijd al willen stellen, zo schreef hij. Waarom moest ze toch zo hard werken, terwijl ze een huis, een man, en alle geluk en rust van de wereld had? En haar antwoord was: "Zolang er nog één kind is dat plezier aan mijn werk beleeft, zolang zal ik blijven schrijven." Dat was toen al haar devies, en het zou langzaam uitgroeien tot een obsessie.
Toen de buitenwijken van Londen erg dichtbij kwamen en er een drukke weg vlakbij Elfin Cottage zou worden aangelegd, gingen ze opnieuw op zoek naar een andere woning.
Dat werd het huis in Tudor-stijl 'Old Thatch' in Buckinghamshire. Enid voelde zich er thuis. Ze schreef naar hartelust. Boeken, artikelen en niet te vergeten haar eigen weekblad 'Sunny Stories'. Amper dertig jaar oud was ze in onderwijskringen zeer gerespecteerd en miljoenen kinderen uit alle lagen van de bevolking in Engeland en daarbuiten lazen, nee verslonden alles wat ze schreef.
Het leven was rustig en aangenaam; er ontbrak alleen nog een kind in het gezin. Toen dat niet zo gauw lukte, wees een onderzoek uit dat Enid's baarmoeder niet goed ontwikkeld was; het was de baarmoeder van een 13-jarige.... Nog een gevolg van de schok die haar vader haar had toegebracht. Na een aantal hormonenkuren en behandelingen werd het echtpaar toch gelukkig: in 1931 werd de eerste dochter geboren: Gillian, en haar tweede kind, Imogen, kwam 4 jaar later ter wereld.
In 1938 vond Enid eindelijk wat ze altijd al wilde hebben: een groot romantisch Tudor-landhuis met 8 slaapkamers en een prachtige tuin in Beaconsfield, een dorpje 40 km ten westen van Londen. Ze schreef een soort prijsvraag uit voor haar lezertjes, die een naam voor het huis mochten kiezen. Het werd 'Green Hedges' (Groene Hagen) en ze is er tot haar dood in 1968 altijd blijven wonen. Het was haar droomhuis.
Enid had kindermeisjes in dienst en dienstmeisjes die het huishouden deden. Ze schijnt er zeer streng over geregeerd te hebben. De minste fout, of iets wat op een fout leek, was al voldoende voor ontslag. Dit was vreemd genoeg precies het tegengestelde van dit soort figuren in haar boeken; die waren altijd gezellig, vriendelijk en zeer gewaardeerd.
Zo gauw het kon werden de kinderen naar een internaat gestuurd. Carriere-vrouw als ze was kon ze de kinderen niet elke dag thuis hebben; dat nam teveel tijd in beslag.
Imogen, de jongste dochter, publiceerde in 1989 een autobiografie, 'A childhood at Green Hedges'. Daarin wordt het leven van haar moeder blootgelegd: schrijven, brieven beantwoorden, contacten met uitgevers. Tuinieren als afleiding. Voor de kinderen veranderde ze haar levensstijl niet. Maar het boek gaat toch meer over het leven als kind van Enid Blyton, en dat schijnt geen pretje geweest te zijn. Imogen klaagt het hele boek lang zo erg, dat een recensent eens opmerkte, dat het boek meer vertelt over de problemen van de dochter dan die van de moeder.
Het is triest om te constateren dat de vrouw die voor miljoenen kinderen als een tweede moeder was, zelf in eerste instantie geen kinderen kon krijgen, en toen dat wel lukte, geen echte moeder kon zijn. Anke Manschot noemt het in een artikel in Opzij in 1990 een 'Mammie-heeft-geen-tijd-syndroom'. En dat allemaal als gevolg van een enorm trauma op haar dertiende....
Voor de buitenwereld werden dit soort dingen nauwkeurig verborgen gehouden; er werd een beeld geschetst van een volkomen gelukkig gezinnetje met Enid als stralende moeder.
Deze foto's komen uit de korte zwartwit-documentaire "Meet Enid Blyton" uit de serie "Personality" die na de oorlog in het voorprogramma in de bioscopen vertoond werd. Alles is zorgvuldig geënsceneerd; we zien Enid typend, haar kinderen komen binnen en lezen belangstellend het pas geschreven verhaal; dan nog een huiselijk tafereeltje van het gezin kaartend en moeder voorlezend uit eigen werk....
Omdat Hugh heel vaak van huis was en Enid zich in haar fantasiewereld terugtrok om haar geliefde werk te kunnen doen, groeide het echtpaar uit elkaar en kregen ze allebei een aparte vriendenkring. Het huwelijk liep dan ook stuk tijdens de oorlogsjaren. Toen Hugh ook nog gewond raakte in zijn baan bij de Home Guards, weigerde Enid om hem in het ziekenhuis in Dorking op te zoeken, hoewel het maar 60 kilometer van Green Hedges vandaan was; ze haatte ziekenhuizen, kon niet tegen die sfeer en bovendien was ze druk bezig met haar werk. Ze vroeg of men haar vanuit Dorking dagelijks telefonisch op de hoogte kon houden van Hugh's toestand. 's Avonds bellen kwam haar het beste uit, zei ze.... Een gewonde echtgenoot was dus niet zo belangrijk als de deadline van haar uitgever.
De scheiding kwam al gauw, zeker toen bleek dat er bij Hugh een andere vrouw in het spel bleek te zijn en bij haar een andere man: de chirurg Kenneth Darrell Waters. In oktober 1943 trouwde ze met hem, nadat ook hij van zijn vorige vrouw was gescheiden.
Tot hun dood bleef het paar bij elkaar. Het waren gelukkige jaren op Green Hedges. Hier schreef ze graag en veel; de meeste van haar succesvolste series kwamen hier tot stand.
Ze begon er in 1938 met de Circus-serie ('Mr. Galliano's circus'), deel 1 van de Geheime Eiland-serie ('The Secret of Spiggy Holes') kwam in 1940, net als de 'Naughtiest Girl' (Grootste Belhamel), in '41 begonnen de 'Twins of St.Clares' (De Dolle Tweeling) en de 'Adventurous Four' ('Avontuurlijke 4') hun lotgevallen. In 1942 begon de 'Famous Five'-serie ('De Vijf'), in '44 de 'Avonturen'-serie ('The Island of Adventure'), 'Mallory Towers' ('Pitty') kwam in 1946 en de 'Secret Seven' ('Grote 7') in 1949.
Dat ze zich totaal kon opsluiten in haar fantasie, bewijzen bovenstaande jaartallen; in de oorlogsjaren, terwijl de bommen haar als het ware om de oren vlogen, schreef ze avonturenboeken over idyllische plekjes aan zee, met boeven, goudschatten en geheime gangen. Eigenlijk is het dan vreemd dat ze toch een keiharde zakenvrouw was, die bijzonder goed haar rechten als schrijfster bewaakte.
Feit is in ieder geval dat Enid Blyton leefde om te schrijven. Het verhaal gaat dat ze eens uitgenodigd werd op een tea-party in de tuin van Buckingham Palace in aanwezigheid van Her Majesty. Ze ging er heen, maar zei later dat ze dat nooit meer zou doen; het was zo saai en ze vond het zonde van de tijd. Op aanraden van Kenneth probeerde ze ook te leren golfen, maar ook dat boeide haar niet.
Brieven van lezers en lezertjes beantwoordde ze altijd met zelfgeschreven of -getypte briefjes. Ze wilde niet met standaard-antwoordbrieven werken. George Greenfield, die twintig jaar lang haar literair agent was, schrijft in zijn biografie over haar dat ze geen kaartsysteem had van binnengekomen post, dus moet ze een geweldig goed geheugen hebben gehad, om alles uit elkaar te houden. Vreemd is dan de opmerking van Biddy Baxter, redactrice van het BBC-jeugdprogramma 'Blue Peter', dat in 1998 40 jaar bestond. In de documentaire over dat programma vertelt zij dat de redaktie een kaartsysteem aanlegde van alle briefschrijvertjes, om zo niet twee maal dezelfde standaardbrief te sturen. "Ze had die teleurstellende ervaring zelf gehad toen ze eens twee maal exact dezelfde brief van haar jeugdidool Enid Blyton had gekregen...."
Dat Enid toch een formidabel geheugen had, blijkt uit het feit dat ze alle personen van alle series met naam, karakter en avonturen kon onthouden, zonder in te veel herhalingen te vallen of zaken door elkaar te halen.
In 1960 kwamen bij Enid de eerste verschijnselen van de ziekte van Alzheimer; langzaam werd dat erger en de momenten van helderheid werden langzaamaan schaarser. Toch bleef ze schrijven, maar haar geheugen liet haar steeds vaker in de steek; meerdere malen typte ze een al bestaand verhaal uit en stuurde dat naar haar agent George Greenfield, die het dan wijselijk met een smoesje niet publiceerde.
Ze werd liefdevol verzorgd door Kenneth, maar ook hij was intussen een ziek man: hij had een zeer pijnlijke arthritis. Hij slikte veel te veel pijnstillers, drugs en andere medicijnen die allemaal niet hielpen. Hij bouwde een beschermend schild rond Enid en vernietigde op één na al haar dagboeken, die ze vanaf 1937 had bijgehouden. Dat is ontzettend jammer want ze zijn van onschatbare waarde voor biografen en critici.
Kenneth overleed in september 1967 en Enid overleefde hem ruim een jaar. Dat was een heel eenzaam jaar op Green Hedges; geen van haar uitgevers nam de moeite om haar op te zoeken. Greenfield schrijft hierover in zijn Blyton-biografie: 'Waarom nog achter de kip aanlopen wanneer die geen gouden eieren meer legt en men bovendien al zo veel mogelijk gouden eieren in zijn bezit heeft?'
Zoals ze in haar jeugd haar vader kwijtraakte, verloor ze ook nu het meest dierbare dat ze bezat. Het verlies was voor haar ondraaglijk.
Enid stierf tenslotte in haar slaap in een verpleeghuis in Hampstead op 28 november 1968. Ze was 71 jaar.
Green Hedges werd niet lang daarna met de grond gelijk gemaakt. Haar typemachine en andere spulletjes zijn te vinden in het gebouw van de Enid Blyton Company.
Laten we deze korte biografie eindigen zoals George Geenfield de zijne eindigt: met het verhaal van een oude zakenvriend.
"Ik was bij Enid op bezoek in haar laatste jaar. We stonden in de eetkamer die ook dienst deed als haar bibliotheek. Ze was op dat moment zeer helder van geest en vertelde me hoe ze Kenneth enorm miste en hoe ze soms een stukje uit de krant aan hem voorlas en dan pas zag dat de leunstoel tegenover haar leeg was. Om wat troost te brengen merkte ik op dat ze toch nog heel gelukkig was omdat ze haar twee volwassen kinderen had, die allebei ook weer hun gezinnetje hadden.
"Kinderen?" zei Enid. Ze spreidde haar armen wijd uit en maakte een omarmend gebaar naar de kasten die vol stonden met haar eigen boeken: "DIT zijn mijn kinderen."
Geraadpleegde literatuur:
A,Manschot, enid blyton - Een beminde en gehate kinderboekenschrijfster. Uit Opzij nr.10, 1990
A.van den Oever, Geordende liefde. Uit NRC Handelsblad 13-10-1989
Informatie over Enid Blyton. Uitg. Het Goede Boek, mei 1976
George Greenfield, Enid Blyton. Sutton 1998
Wer war Enid Blyton?. ZDF-tv-programma 11-8-1997
Blue Peter Confidential. BBC-tv-programma 10-10-1998
NewsRound. BBC-jeugdjournaal 11-8-1997